…μια ψυχαναλυτική
προσέγγιση!
Η ψυχανάλυση μας διδάσκει πολλά πράγματα για τον έρωτα, επειδή είναι
μια εμπειρία της οποίας πηγή είναι ο έρωτας.
Είναι το ερώτημα του αυτόματου και, ακόμη συχνότερα, αυτού του μη
συνειδητού έρωτα που φέρνει ο αναλυόμενος στον αναλυτή και καλείται
μεταβίβαση.
Είναι μεν σκηνοθετημένος έρωτας αλλά φτιαγμένος από το ίδιο υλικό με τον
αληθινό έρωτα. Ρίχνει φως στον μηχανισμό του. Ο έρωτας απευθύνεται
σε αυτόν/τήν που νομίζεις ότι γνωρίζει την αληθινή αλήθεια σου, αλλά ο έρωτας σε
κάνει να σκεφτείς ότι αυτή η αλήθεια είναι ευχάριστη ενώ στην πραγματικότητα
είναι δύσκολο να την αντέξεις.
Το να είσαι αληθινά ερωτευμένος είναι να πιστεύεις ότι με το να
ερωτεύεσαι θα πάρεις μια αλήθεια για τον εαυτό σου.
Ερωτευόμαστε αυτόν/ή που έχει την απάντηση ή μια απάντηση στην
ερώτησή μας «Ποιος είμαι;»
Κάποιοι γνωρίζουν πώς να ερωτεύονται και κάποιοι άλλοι όχι.
Μερικοί άνθρωποι ξέρουν πώς να προκαλέσουν τον έρωτα στο άλλο
πρόσωπο, όντας εραστές κατά συρροή, παρομοίως άνδρες και γυναίκες. Γνωρίζουν τι
ωθεί κάποιον να ερωτευτεί. Αλλά δεν ερωτεύονται απαραιτήτως, μάλλον
παίζουν τη γάτα με το ποντίκι με το θήραμά τους.
Για να ερωτευτείς πρέπει να παραδεχτείς την έλλειψή σου και να
αναγνωρίσεις ότι χρειάζεσαι τον/την άλλο/η, ότι σου λείπει…
Εκείνοι που νομίζουν ότι είναι πλήρεις μόνοι τους ή θέλουν να γίνουν,
δεν ξέρουν να ερωτεύονται!
Και μερικές φορές το επιβεβαιώνουν με πόνο. Χειραγωγούν, κινούν τα
νήματα αλλά για τον έρωτα δεν γνωρίζουν ούτε τα ρίσκα του ούτε την ευχαρίστησή
του.
Ο J. M.E. Lacan συνήθιζε να λέει: «Το να
ερωτεύεσαι είναι να δίνεις κάτι που δεν έχεις».
Αυτό σημαίνει ότι το να ερωτεύεσαι είναι το να αναγνωρίζεις
την έλλειψή σου και να τη δίνεις στον άλλο, να την τοποθετείς στον άλλο.
Δεν είναι να δίνεις αυτό που κατέχεις, αγαθά και δώρα, είναι να
δίνεις κάτι που δεν κατέχεις, κάτι που είναι πέρα από σένα.
Για να το κάνεις αυτό πρέπει να αποδεχτείς την έλλειψη, τον
«ευνουχισμό» σου όπως έλεγε ο Freud. Και αυτό είναι ουσιωδώς
γυναικείο. Κάποιος αγαπά πραγματικά από μια γυναικεία θέση. Η αγάπη σε
εκθηλύνει (feminise). Για αυτό η αγάπη στον άνδρα είναι πάντα λίγο κωμική,
αστεία. Αν όμως επιτρέψει στον εαυτό του να φοβηθεί την γελοιοποίηση, τότε
στην πραγματικότητα δεν είναι και πολύ σίγουρος για τον ανδρισμό του.
Είναι πιο δύσκολο για τους άνδρες να ερωτευτούν. Ακόμη και ένας
ερωτευμένος άνδρας έχει αναλαμπές αξιοπρέπειας, ξεσπάσματα επιθετικότητας
απέναντι στο αντικείμενο του έρωτά του, επειδή αυτός ο έρωτας τον βάζει σε μια
θέση έλλειψης, εξάρτησης.
Γι’ αυτό και δεν μπορεί να επιθυμεί γυναίκες με τις οποίες δεν είναι
ερωτευμένος, έτσι ώστε να διατηρεί την ανδροπρεπή θέση του.
Ο Freud καλεί αυτή την αρχή «υποβάθμιση της ερωτικής ζωής»
στους άνδρες, τον διαχωρισμό δηλαδή μεταξύ έρωτα και σεξουαλικής επιθυμίας.
Στις γυναίκες είναι λιγότερο συχνό, αλλά συμβαίνει όλο και συχνότερα.
Στις περισσότερες περιπτώσεις υπάρχει ένας διπλασιασμός του ανδρικού
συντρόφου.
Από τη μια είναι ο άνδρας που τους δίνει απόλαυση και που
επιθυμούν, και από την άλλη ο άνδρας του έρωτα, που είναι εκθηλυμένος,
απαραιτήτως ευνουχισμένος.
Μόνο που δεν είναι η ανατομία που έχει εδώ τα ηνία.
Υπάρχουν μερικές γυναίκες που υιοθετούν μια ανδρική θέση.
Υπάρχουν όλο και περισσότερες!
Ένας άνδρας για αγάπη και άλλοι άνδρες για απόλαυση, που γνώρισαν
στο διαδίκτυο, στο δρόμο ή στο τρένο, η βασική αρχή της απιστίας!
Τα κοινωνικοπολιτισμικά στερεότυπα της θηλυκότητας και
της αρρενωπότητας βρίσκονται σε μια διαδικασία ριζικού μετασχηματισμού.
Οι άνδρες καλούνται να αποκαλύψουν τα συναισθήματά τους, να αγαπούν
και να εκθηλυνθούν.
Οι γυναίκες αντιθέτως υφίστανται μια πίεση για αρρενοποίηση. Στο
όνομα της νομικής ισότητας οδηγούνται στο να συνεχίζουν να λένε «κι εγώ
επίσης».
Την ίδια στιγμή οι ομοφυλόφιλοι/ες απαιτούν τα ίδια δικαιώματα και
σύμβολα με τους ετεροφυλόφιλους όπως ο γάμος και η γονεϊκότητα.
Υπάρχει λοιπόν μια μεγάλη αστάθεια στους ρόλους, μια διαδεδομένη
ρευστότητα στο θέατρο του έρωτα, που έρχεται σε αντίθεση με την σταθερότητα του
χτες.
Ο έρωτας γίνεται ρευστός, όπως παρατήρησε ο κοινωνιολόγος Zygmunt
Bauman.
O καθένας οδηγείται στο να εφεύρει το δικό του lifestyle, να
υιοθετήσει τον δικό του τρόπο απόλαυσης και έρωτα.
Τα παραδοσιακά σενάρια γίνονται σταδιακά ξεπερασμένα.
Η κοινωνική πίεση για εναρμόνιση δεν έχει εξαφανισθεί αλλά φθίνει!
«Ο έρωτας είναι πάντα αμοιβαίος» λέει ο J.M.E. Lacan.
Αυτή η πρόταση επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά χωρίς να γίνεται κατανοητή ή γίνεται
κατανοητή με λάθος τρόπο.
Δεν σημαίνει ότι το να είσαι ερωτευμένος με κάποιον είναι αρκετό για
να είναι ερωτευμένος και εκείνος μαζί σου. Κάτι τέτοιο θα ήταν ανόητο!
Σημαίνει όμως, ότι «αν σε έχω ερωτευτεί, είναι επειδή είσαι
αξιαγάπητος/τη. Εγώ είμαι αυτός που ερωτεύεται αλλά κι εσύ συμμετέχεις σ’ αυτό,
επειδή υπάρχει κάτι σ' εσένα που με κάνει να σε ερωτευτώ. Είναι αμοιβαίο,
επειδή υπάρχει ένα πίσω-μπρος. Η αγάπη που έχω για εσένα είναι το ανταποδοτικό
αποτέλεσμα του αίτιου της αγάπης που είσαι για μένα. Έτσι εμπλέκεσαι και
εσύ. Ο έρωτάς μου για εσένα δεν είναι απλώς δικό μου ζήτημα αλλά και δικό σου.
Ο έρωτας μου λέει κάτι για σένα που πιθανώς εσύ να μην το γνωρίζεις».
Αυτό δεν εγγυάται ούτε στο ελάχιστο ότι κάποιος θα ανταποκριθεί στον
έρωτα του άλλου!
Όταν αυτό συμβαίνει είναι πάντα της τάξης του θαύματος, δεν
υπολογίζεται προκαταβολικά!
Αυτό που ο Freud ονομάζει «Liebesbedingung»,
είναι η κατάσταση της αγάπης, το αίτιο της επιθυμίας.
Είναι ένα συγκεκριμένο χαρακτηριστικό ή σύνολο χαρακτηριστικών
που οδηγούν το άτομο να επιλέξει τον/την αγαπημένο/η.
Αυτό διαφεύγει εξ’ ολοκλήρου των νευροεπιστημών, επειδή είναι
μοναδικό σε κάθε άνθρωπο, εξαρτάται από την μοναδική
προσωπική του ιστορία. Για παράδειγμα, ο Freud αναφέρει για έναν
ασθενή του ότι αίτιο της επιθυμίας του ήταν η γυαλάδα μιας γυναικείας μύτης!
Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς στον έρωτα που θεμελιώνεται σε
ασήμαντα πράγματα.
Η πραγματικότητα όμως του ασυνείδητου ξεπερνά την κάθε φαντασία.
Δεν μπορούμε να φανταστούμε πόσα θεμελιώνονται στην ανθρώπινη ζωή,
ιδιαίτερα όσον αφορά τον έρωτα σε μικρά πράγματα, σε «θεϊκές λεπτομέρειες».
Είναι αλήθεια ότι στους άντρες βρίσκεις τέτοια αίτια επιθυμίας, τα
οποία είναι όπως τα φετίχ. Η παρουσία τους είναι απαραίτητη για να πυροδοτηθεί
η διαδικασία της αγάπης.
Μικροσκοπικές ιδιαιτερότητες, ενθύμια του πατέρα, της μητέρας, του
αδελφού, της αδελφής, κάποιου/ας από την παιδική ηλικία επίσης παίζουν
σημαντικό ρόλο στην επιλογή ερωτικού αντικειμένου και από την γυναίκα.
Αλλά η γυναικεία μορφή της αγάπης είναι περισσότερο ερωτομανιακή
παρά φετιχιστική. Οι γυναίκες θέλουν να αγαπηθούν και το ενδιαφέρον, η αγάπη,
που τους δείχνεται είναι συχνά sine qua non για την πυροδότηση της αγάπης
τους ή τουλάχιστον της συγκατάθεσής τους.
Αυτό το φαινόμενο βρίσκεται στην βάση του φλερτ των ανδρών
προς τις γυναίκες.
Στις γυναίκες, οι φαντασιώσεις, είτε συνειδητές είτε ασυνείδητες,
είναι αυτές που παίζουν τον αποφασιστικό ρόλο για τη θέση της jouissance και λιγότερο η επιλογή
του ερωτικού αντικειμένου.
Για παράδειγμα, μια γυναίκα μπορεί να φτάνει σε οργασμό με την
προϋπόθεση ότι φαντάζεται κατά τη συνουσία ότι την χτυπούν, την βρίζουν, την
βιάζουν, ή ότι είναι μια άλλη γυναίκα ή ότι είναι κάπου αλλού, απούσα.
Για τους άντρες ισχύει το αντίθετο
Την αντρική φαντασίωση την συναντούμε στην ιστορία του έρωτα με την
πρώτη ματιά.
Το κλασικό παράδειγμα που σχολιάστηκε από τον J.M.E. Lacan
στο μυθιστόρημα του Goethe (Die Leiden des jungen Werthers, 1774), είναι το αιφνίδιο πάθος του Werther για τη Charlotte τη
στιγμή που τη βλέπει για πρώτη φορά καθώς ταΐζει τα παιδιά τριγύρω της.
Εδώ είναι η μητρική ποιότητα της γυναίκας που πυροδοτεί τον
έρωτα!
Ένα άλλο πρακτικό παράδειγμα, είναι το εξής:
Ένα αφεντικό στα 50 του βλέπει υποψηφίους για τη θέση γραμματέως.
Εμφανίζεται μια νεαρή γυναίκα 20 χρονών. Αμέσως της δηλώνει τον έρωτά του.
Αναρωτιέται τι του συνέβη και ξεκινά ανάλυση. Εκεί, του αποκαλύπτεται τι
πυροδότησε την αντίδρασή του. Στη γυναίκα συνάντησε χαρακτηριστικά που του
θύμισαν τι ήταν στην ηλικία των 20 όταν πήγε στην πρώτη του συνέντευξη για
δουλειά.
Κατά κάποιον τρόπο ερωτεύτηκε τον εαυτό του!
Στα δυό παραπάνω παραδείγματα, βλέπουμε τις δύο πλευρές του έρωτα,
όπως τις διαχώρισε ο Freud. Είτε ερωτεύεσαι κάποιον/α που σε προστατεύει, σ’
αυτή την περίπτωση τη μητέρα, ή ερωτεύεσαι την ναρκισσιστική εικόνα του εαυτού
σου.
Μεταξύ του άνδρα και της γυναίκας τίποτα δεν γράφεται προκαταβολικά,
δεν υπάρχει πυξίδα, προκαθορισμένη σχέση.
Η συνάντησή τους δεν είναι προγραμματισμένη, όπως είναι μεταξύ του
σπερματοζωαρίου και του ωαρίου!
Δεν έχει να κάνει ούτε με τα γονίδιά τους!
Οι άνδρες και οι γυναίκες μιλούν, ζουν σε έναν κόσμο λόγου, και αυτό
είναι καθοριστικό.
Οι τροπικότητες του έρωτα είναι εξαιρετικά ευαίσθητες στην
περιβάλλουσα κουλτούρα. Κάθε πολιτισμός διακρίνεται για τον τρόπο που δομεί τη
σχέση μεταξύ των φύλων.
Τώρα, στη Δύση, στις κοινωνίες μας που είναι φιλελεύθερες,
νομικο-δικαιϊκές, το «πολλαπλό» είναι έτοιμο να εκθρονίσει το «ένα».
Το ιδεώδες μοντέλο του μεγάλου έρωτα για μια ζωή χάνει σταδιακά έδαφος,
έναντι του γρήγορου ραντεβού, του γρήγορου έρωτα και ενός πλήθους εναλλακτικών,
διαδοχικών, ακόμη και ταυτόχρονων ερωτικών σεναρίων.
Για την μακροπρόθεσμη, αιώνια αγάπη, είχε πει ο Balzac ότι «κάθε
πάθος που δεν είναι αιώνιο είναι φρικτό»!
Αλλά μπορεί ο δεσμός να κρατήσει για μια ζωή μέσα στην εγγραφή του
πάθους;
Όσο περισσότερο ένας άνδρας αφιερώνεται σε μια γυναίκα, τόσο
περισσότερο τείνει ν’ αποδεχτεί μια μητρική σήμανση για αυτόν, περισσότερο
εξαϋλωμένη και απλησίαστη παρά αγαπημένη.
Οι παντρεμένοι ομοφυλόφιλοι αναπτύσσουν αυτή τη λατρεία της γυναίκας
καλύτερα!
Ο Aragon τραγουδάει τον έρωτα του για την Elsa. Όταν η
Elsa πεθαίνει, είναι γεια σας αγόρια!
Όταν μια γυναίκα γαντζώνεται σ’ έναν άντρα, τον
ευνουχίζει. Έτσι το μονοπάτι είναι δύσβατο. Το καλύτερο πεπρωμένο για τη
συζυγική αγάπη είναι η φιλία, αυτό ουσιαστικά που είπε ο Αριστοτέλης.
Το ότι οι άντρες λένε ότι δεν καταλαβαίνουν τι θέλουν οι γυναίκες
και οι γυναίκες δεν ξέρουν τι περιμένουν οι άντρες από αυτές, πηγάζει σαν αντίρρηση
στην αριστοτελική λύση, το ότι δηλαδή ο διάλογος μεταξύ των δύο φύλων είναι
αδύνατος, όπως είπε ο J.M.E. Lacan μ’ έναν στεναγμό!
Οι ερωτευμένοι άνθρωποι είναι καταδικασμένοι να συνεχίζουν να
μαθαίνουν την γλώσσα του άλλου επ’ αόριστον, ψηλαφώντας, αναζητώντας τα
κλειδιά, κλειδιά που είναι πάντα ανακλήσιμα.
Ο έρωτας είναι πάντα ένας λαβύρινθος από παρεξηγήσεις όπου έξοδος
δεν υπάρχει…
ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΗ:
Το περιεχόμενο του ιστολογίου αυτού περιέχει
προσωπικές απόψεις των συντακτών του, εκτός εάν αναφέρεται διαφορετικά.Οι πληροφορίες, σχόλια, φωτογραφίες και/ή τα
τυχόν αρχεία που υπάρχουν ή επισυνάπτονται σ' αυτό το ιστολόγιο είναι
πνευματική ιδιοκτησία του εκάστοτε συντάκτη τους, ο οποίος δεν υποστηρίζει,
ούτε ευθύνεται για οποιαδήποτε γνώμη, υπόδειξη, συμπέρασμα, προσφορά, πρόταση,
συμφωνία ή άλλη πληροφορία που περιέχεται σε αυτό το ιστολόγιο. Κάθε μη εξουσιοδοτημένη χρήση, αποθήκευση, αντιγραφή,
ανακοίνωση, προώθηση, κοινοποίηση σε τρίτους κλπ. του υλικού που περιέχεται
μέσα σ' αυτό το ιστολόγιο απαγορεύεται και τιμωρείται σύμφωνα με το νόμο.Δεδομένου ότι οι επικοινωνίες μέσω του διαδικτύου
δεν είναι ασφαλείς, οι διαχειριστές του παρόντος ιστολογίου δεν ευθύνονται για
οποιαδήποτε απώλεια δεδομένων ή άλλη ζημία των αναγνωστών ή τρίτων, οφειλόμενη
είτε σε χρήση είτε σε υποκλοπή, αλλοίωση ή μόλυνση με ιούς των εκάστοτε
αναρτήσεων. Στον αναγνώστη εναπόκειται αποκλειστικά η ευθύνη για προστασία του
συστήματός του από ιούς και για επιβεβαίωση του περιεχομένου του παρόντος
ιστολογίου.
COPYRIGHT
: pelioncentaur.blogspot.com
